प्राचीन भारत के प्रमुख राजवंश उनके संस्थापक तथा राजधानी
Prachin Bharat ke Pramukh Rajvansh Sansthapak tatha Rajdhani | इस पोस्ट में हमलोग प्राचीन भारत के प्रमुख राजवंश, उनके संस्थापक, उनकी राजधानी तथा उन राजवंशों के अंतिम शासक का अध्ययन करने वाले हैं जो कि सभी प्रतियोगी परीक्षाओं के लिए काफी महत्वपूर्ण है तथा इससे सम्बंधित प्रश्न कई बार विभिन्न प्रतियोगी परीक्षाओं में पूछे गए है।
क्र.सं. |
वंश |
राजधनी |
संस्थापक |
अंतिम शासक |
1 | गुहिल(सिसौदिया) | मेवाड(चितौड) | बप्पा रावल (कालभोज) | श्रीजी अरविन्द सिंह एवं महाराणा महेन्द्र सिंह |
2 | हर्यक वंश | राजगृह, पाटलिपुत्र | बिम्बिसार | नागशक |
3 | शिशुनाग वंश | पाटलिपुत्र, वैशाली | शिशुनाग | नन्दिवर्धन |
4 | नन्द वंश | पाटलिपुत्र | महापद्मनन्द | घनानन्द |
5 | मौर्य वंश | पाटलिपुत्र | चंद्रगुप्त मौर्य | बृहद्रथ |
6 | शुंग वंश | पाटलिपुत्र | पुष्यमित्र शुंग | देवभूति |
7 | कण्व वंश | पाटलिपुत्र | वसुदेव | सुशर्मा |
8 | सातवाहन वंश | पैठन | सिमुक | कुन्तल सातकर्णि |
9 | चेदि वंश | सोत्थवती | महामोघवाहन | खारवेल |
10 | हिंद-यवन | शाकल ( सियालकेट ) | डेमेट्रियस | स्ट्रेटो II |
क्र.सं. |
वंश |
राजधनी |
संस्थापक |
अंतिम शासक |
11 | कुषाण वंश | कुजुल कडफिसेस | पुरूषपुर पेशावर | वासुदेव |
12 | गंग वंश | तलकाड | कोंकणिवर्मा | राचमल्ल पंचम |
13 | गुप्त वंश | पाटलिपुत्र | श्रीगुप्त | विष्णुगुप्त |
14 | मौखरी वंश | कन्नौज | ईशानवर्मा | अवंति वर्मा |
15 | हूण वंश | स्यालकोट | तोरमाण | मिहिरकुल |
16 | मैत्रक वंश | वल्लभी | भट्टारक | शिलादित्य VI |
17 | उत्तरगुप्त वंश | पाटलिपुत्र | कृष्णगुप्त | विष्णुगुप्त |
18 | पुष्यभूति वंश | थानेश्वर | प्रभाकरवर्धन | हर्षवर्धन |
19 | पाल वंश | मुंगेर | गोपाल | गोविन्दपाल |
20 | सेन वंश | राढ़ | सामन्तसेन | केशव सेन |
क्र.सं. |
वंश |
राजधनी |
संस्थापक |
अंतिम शासक |
21 | राष्ट्रकूट वंश | मान्यखेत | दन्तिवर्मन | इन्द्र चतुर्थ |
22 | गुर्जर प्रतिहार वंश | कन्नौज | नागभट्ट प्रथम | यशपाल |
23 | कलचुरी चेदि वंश | त्रिपुरी | कोक्कल प्रथम | सिंघना |
24 | परमार वंश | धारा | कृष्णराज/ उपेन्द्र | महालकदेव |
25 | सोलंकी वंश | अन्हिलवाड़ | मूलराज प्रथम | त्रिभुवन पाल |
26 | चन्देल वंश | खजुराहो | नन्नुक | वीर वर्मन II |
27 | गहड़वाल वंश | कन्नौज | चन्द्रदेव | हरिश्चंद्र |
28 | चौहान वंश | अजमेर | वासुदेव | हरि राज |
29 | तोमर वंश | ढिल्लिका | अनंगपाल | पृथ्वीराज |
30 | चालुक्य वंश | बादामी | पुलकेशिन प्रथम | कीर्तिवर्मन II |
क्र.सं. |
वंश |
राजधनी |
संस्थापक |
अंतिम शासक |
31 | पल्लव वंश | कांची | सिंहवर्मा | अपराजितवर्मन |
32 | चोल वंश | तंजौर, तंजावुर | विजयालय | राजेंद्र चोल |
33 | गुलाम वंश | दिल्ली | कुतुबुद्दीन ऐबक | मुईज़ुद्दीन क़ैक़ाबाद |
34 | खिलजी वंश | दिल्ली | जलालुद्दीन फिरोज खिलजी | ग़यासुद्दीन ख़िलजी |
35 | तुगलक वंश | दिल्ली | ग्यासुद्दीन तुगलक | फ़िरोज़ शाह तुग़लक़ |
36 | सैय्यद वंश | दिल्ली | खिज्र खान | आलमशाह |
37 | लोदी वंश | दिल्ली | बहलोल लोदी | इब्राहिम लोदी |
38 | विजयनगर साम्राज्य | विजयनगर | हरिहर एवं बुक्का | वेंकट द्वितीय |
We appreciate your comment! You can either ask a question or review our blog. Thanks!!