दृश् पश्य धातु को संस्कृत में हिंदी के ' देखना ' शब्द के लिए और अंग्रेजी में ' टू सी ( to see ) ' के लिए उपयोग में लाया जाता है।
दृश् पश्य धातु के रूप सभी पाँचो लकारों में | Drish Pashya Dhatu Roop in all five lakars in Sanskrit
दृश् पश्य भ्वादिगण तथा परस्मैपदी धातु है। सभी भ्वादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- भू-भव्, अर्च्, अस्, गम्, गुह्, घ्रा, जि, तप्, दा, लिख्, धाव्, नी, पा, पच्, पत्, पठ्, भज्, यज्, वद्, व्रज, वृत्, वस्, शुच्, शुभ्, स्था, सेव्, श्रु, सद् आदि।
दृश् पश्य धातु के सभी पाँचो लकारों में धातु रूप, तीनों पुरुषों एवं तीनों वचनों में दृश् पश्य धातु रूप नीचे दिये गये हैं:
दृश् पश्य धातु लट् लकार ( वर्तमान काल ) – Drish Pashya Dhatu Lat Lakar ( Present Tense)
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
पश्यति |
पश्यतः |
पश्यन्ति |
मध्यम पुरुष |
पश्यसि |
पश्यथः |
पश्यथ |
उत्तम पुरुष |
पश्यामि |
पश्यावः |
पश्यामः |
दृश् पश्य धातु लङ् लकार ( सामान्य भूत काल ) – Drish Pashya Dhatu Lung Lakar ( Simple Past Tense )
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
अपश्यत् |
अपश्यताम् |
अपश्यन् |
मध्यम पुरुष |
अपश्यः |
अपश्यतम् |
अपश्यत |
उत्तम पुरुष |
अपश्यम् |
अपश्याव |
अपश्याम |
दृश् पश्य धातु लृट् लकार ( भविष्यत् काल ) – Drish Pashya Dhatu Lrit Lakar ( Future Tense )
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
द्रक्ष्यति |
द्रक्ष्यत: |
द्रक्ष्यन्ति |
मध्यम पुरुष |
द्रक्ष्यसि |
द्रक्ष्यथ: |
द्रक्ष्यथ |
उत्तम पुरुष |
द्रक्ष्यामि |
द्रक्ष्याव: |
द्रक्ष्यामः |
दृश् पश्य धातु लोट् लकार ( अनुज्ञा ) – Drish Pashya Dhatu Lot Lakar ( to order )
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
पश्यतु |
पश्यताम् |
पश्यन्तु |
मध्यम पुरुष |
पश्य |
पश्यतम् |
पश्यत |
उत्तम पुरुष |
पश्यानि |
पश्याव |
पश्याम |
दृश् पश्य धातु विधिलिङ् लकार ( चाहिए अर्थ में ) – Drish Pashya Dhatu Vidhiling Lakar ( License )
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
पश्येत् |
पश्येताम् |
पश्येयुः |
मध्यम पुरुष |
पश्येः |
पश्येतम् |
पश्येत |
उत्तम पुरुष |
पश्येयम् |
पश्येव |
पश्येम |
अन्य कुत्रापि न प्राप्तवती। धन्यवादाः।
ReplyDeleteBest ######@
ReplyDeleteNice
ReplyDeleteLuli
ReplyDeleteWe appreciate your comment! You can either ask a question or review our blog. Thanks!!